شادی و رضایت از زندگی ارتباطی مستقیم با توانایی کنترل استرس دارند. هرچه فرد بتواند استرس و اضطراب خود را بهتر مدیریت کند، تجربه‌ای عمیق‌تر از شادی و آرامش خاطر را در طول زندگی خود خواهد داشت. در این راستا، علاوه بر رعایت تغذیه سالم و انجام ورزش‌های منظم، نیاز به فعالیت‌های تفننی و سرگرم‌کننده نیز احساس می‌شود. فعالیت‌هایی نظیر یادگیری زبان، بازی شطرنج، نواختن سازهای موسیقی و سایر سرگرمی‌های مشابه می‌توانند به غنی‌سازی زندگی سالمندان کمک کنند.
تحقیقات علمی نشان داده‌اند که مغز انسان به عنوان یک عضله عمل می‌کند؛ به این معنا که هرچه بیشتر از آن استفاده شود، عملکرد آن بهبود یافته و تقویت می‌شود. بازی‌های فکری به‌ویژه در این زمینه بسیار مؤثرند، چراکه نه تنها نورون‌ها را فعال می‌کنند بلکه باعث ترشح هورمون‌های شادی‌آور نیز می‌شوند. بنابراین، فعالیت‌هایی که ذهن را به چالش می‌کشند، می‌توانند نقش به‌سزایی در افزایش سطح شادی و بهبود کیفیت زندگی سالمندان ایفا کنند.
اگرچه آغاز ورزش و فعالیت‌های فکری از دوران جوانی ایده‌آل است، اما باید توجه داشت که هیچ زمان برای یادگیری دیر نیست. سن سی‌وپنج‌سالگی زمان مناسبی برای شروع یادگیری بازی‌های فکری مانند شطرنج به‌شمار می‌رود؛ زیرا این بازی‌ها ذهن را درگیر کرده و موجب تقویت آن می‌شوند. همچنین، یادگیری موسیقی تأثیرات مثبت فراوانی دارد و شواهد نشان می‌دهد که می‌تواند به جلوگیری از بروز بیماری‌هایی نظیر آلزایمر کمک کند.
از آنجا که بسیاری از بیماری‌های جسمی ریشه در استرس دارند، کنترل این عامل می‌تواند به بهبود شرایط جسمانی و پیشگیری از بیماری‌ها کمک شایانی کند. در ماه‌های اخیر، مجموعه «فارمیدا» به مراکز نگهداری سالمندان مراجعه کرده و طبق گزارش‌های دریافتی، تأثیر مثبت موسیقی و فعالیت‌های تفننی مانند یادگیری زبان بر روحیه این عزیزان مشهود بوده است.
در این راستا، پیشنهاد می‌شود که خانه‌های سالمندان برنامه‌های شبانه‌ای برای برگزاری بازی‌هایی نظیر شطرنج و همچنین تجهیز حیاط به وسایل ورزشی را مدنظر قرار دهند. برگزاری کلاس‌های تفننی نیز می‌تواند نتایج شگفت‌انگیزی در روند بهبودی و ارتقای کیفیت زندگی سالمندان به‌همراه داشته باشد. با توجه به این نکات، واضح است که سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های تفننی نه تنها به بهبود روحیه بلکه به سلامت کلی سالمندان کمک خواهد کرد.
فاطمه زمانی کلات – واحد تحقیق و توسعه فارمیدا