مقدمه:
از مهم ترین وظایف انسان در طول حیات خویش ، نگهداری و مراقبت از جسم و روح خود است.این مراقبت از لحظه تولد آغاز می شود و در بازه بیست تا پنجاه سالگی ، اهمیت ویژه ای می یابد . در این دوران داشتن سبک زندگی سالم به یکی از شاخصه های اساسی زندگی هرفرد تبدیل می شود ، چرا که با رسیدن به پنجاه سالگی ، احتمال بروز مشکلات جسمی و روانی افزایش می یابد.
برای دستیابی به این هدف ، باید با تغذیه ای متعادل و سالم ، ورزش منظم و همچنین آموختن دانش های مختلف گام برداریم. اگر احساس می کنید که زمان از دست رفته است ، بدانید که هیچ گاه برای شروع دیر نیست . از همین امروز می توانید مطالعات خود را گسترش دهید و با آگاهی از زیبایی های زندگی ، آن را با داشتن بدنی سالم و ذهنی روشن تر زیبا تر کنید . زندگی هدیه ای ارزشمند است و ما مسئولیم که با تلاشی مستمر ، آن را به بهترین شکل ممکن تجربه کنیم. از این راه ها نه تنها در جوانی شاد و سالمیم بلکه در سالمندی نیز احساس سر زندگی و شادابی را داریم.
سالمندی:
پدیده سالخوردگی نتیجه گذر مراحل طبیعی زندگی است که به تغییرات فیزیولوژیکی ، اجتماعی و روانی منجر می شود. سالمندی مسئله ای نیست که مختص یک گروه خاص باشد ، بلکه کل افراد جامعه آن را به مرور زمان تجربه خواهند کرد. بدیهی است که با بالا رفتن سن افراد ، تغییراتی در زوایای مختلف سلامتی مانند ضعف روانی ، جسمانی ، عقلانی و انواع بیماری ها در فرد به وجود می آید و این تغییرات فرد سالمند را مستعد آسیب و کاهش کیفیت زندگی می کند. در نتیجه می توان گفت سالمندان به توجه ، رعایت و همچنین داشتن الگو و سبک زندگی خاصی نیاز دارند.[1]
فعالیت های بدنی شیوه ای از زندگی سالم:
فعالیت های بدنی و ورزش به عنوان بخشی از زندگی سالم و بهداشتی می تواند در پیشگیری و درمان خیلی از بیماری های مربوط به بی تحرکی مانند بیماری های قلبی_عروقی استفاده شود.[2]. فعالیت ورزشی در قشر سالمند ، علاوه بر اینکه موجب حفظ سلامتی ، تحرک و مقاومت بدنی می شود ، موجب کاهش بیماری ها شده و همچنین باعث نیروی جوانی ، نشاط و برخورداری از سلامت در زندگی می شود . ورزش در قشر سالمند باعث جلوگیری از پوکی استخوان و افزایش تراکم استخوان خواهد شد. همچنین موجب بهبود خود باوری و ایجاد حس استقلال ، افزایش متابولیسم بدن ، افزایش تعادل بدن ، ایجاد یک حس اجتماعی و یا احساس تعلق داشتن ، بهبود عملکرد ریوی و غیره می شود.[3]
ورزش در جلوگیری از کاهش فعالیت های قلب تاثیرفراوان داشته و باعث افزایش سرعت جریان خون می شود. در هرسنی که افراد فعالیت ورزشی انجام دهند ، حرکات ورزشی باعث فشار به استخوان آن ها و در نتیجه تحرک بالاتر آنها باعث جذب کلسیم بیشتری شده و آسیب پذیری جسمی آنها را کاهش می دهد.[4]
تاثیر اضطراب بر زندگی سالمندان
سالمندان به دلیل از بین رفتن سلول های جوان و همچنین کاهش ایمنی بدن ، افکار و نگرانی های زیادی درباره سلامتیشان دارند[5].این افکار و نگرانی ها باعث می شود تا علائم جسمانی ساده را نیزبه عنوان بیماری وخیم تلقی کنند ، و دچار اضطراب سلامت و یا حالت شدید تر آن اختلال خود بیمار انگاری شوند[6] . اضطراب سلامت با نگرانی های مداوم و شدید درباره سلامتی مشخص می شود و در اصطلاح تشخیصی کسانی که بوسیله اضطراب سلامت ناتوان شوند ، تشخیص خودبیمارانگاری می گیرند.[7]در پژوهش کورف و همکاران (2015)گزارش شده که خود بیمار انگاری و اضطراب فراگیر ارتباط قوی با درد مزمن دارد . اغلب افراد مبتلا به اضطراب ، از خود بیمارانگاری و درد رنج می برند. همچنین پژوهشی نشان داد که اضطراب سلامت در سالمندان به میزان معنی داری زیاد است.[8]
تحقیقات نشان داده اند که بیش از 20درصد از افراد دارای بیماری های طبی اضطراب و نگرانی هایی در مورد سلامتی خود دارند.[9]همچنین سالمندان به خاطر شرایط خاص جسمانی و روانی ، از اضطراب سلامت بیشتری برخوردارند.[10]
ارائه راهکار برای کاهش اضطراب:
- یادگیری علوم متفاوت: یادگیری در هر زمانی امکان پذیر است ، شما می توانید علاقه خود را پیدا کنید و شروع به آموختن کنید ، به طور مثال زبان های مختلف می توانند از آلزایمر جلوگیری کنند ، پس یک زبان را انتخاب کنید و یاد بگیرید.
- ورزش: سلامت جسم یکی از شروط ذهن آرام است از این رو داشتن روتین ورزشی نه تنها باعث سالم ماندن جسم می شود بلکه به آرام کردن ذهن شما کمک شایانی می کند .
- مدیتیشن: مراقبه یکی ازبهترین راهکار های موجود برای کنترل اضطراب است ، یکی از نکات مدیتیشن تمرکز بر روی اعضای بدن و تنفس است ، این حقیقت وجود دارد که تنها عمل ناخودآگاهی که می توان آن را خودآگاه انجام داد تنفس است و با متمرکز کردن ذهن بر روی آن می توان از اضطراب فاصله گرفت.
- تغذیه: داشتن تغذیه سالم باعث بهبود خلق و خو انسان ها می شود و با داشتن رژیم غذایی تحت نظر پزشک می توان جسمی سالم و ذهنی آرام داشت.
- ارتباط با طبیعت: رابطه خود را با طبیعت قوی تر کنید ، ارتباط داشتن با خاک و رنگ سبز باعث دورشدن انرژی های منفی می شود و به شما حس شادابی و مثبت می دهد.
احساس تنهایی در سالمندان:
احساس تنهایی در سنین بالا یکی از مشکلاتی است که سالمندان با آن روبرو هستند.پژوهش ها نشان می دهد که محرومیت از فعالیت های اجتماعی ، سالمندان را برای ابتلا به افسردگی مستعد می کند و سبب افزایش احساس تنهایی در آنها می شود.[11]
اگر سالمندی دارید و یا حتی در آینده برای خودتان سعی کنید دوستان بیشتری پیدا کنید و یا با خویشاوندن خود ارتباط بیشتری بگیرید . شما می توانید در تور های مختلف که توسط شرکت های معتبر برگزار می شوند شرکت کنید و وقت بیشتری را با خانواده خود بگذرانید تا کمتر احساس تنهایی کنید ، گاهی ممکن است اعضا خانواده وقت کافی نداشته باشند ، ایرادی ندارد شما می توانید با ثبت نام در کلاس های متفاوت در تعامل با اجتماع باشید نه تنها در این کلاس ها علم و هنر می آموزید بلکه دیگر احساس تنهایی نیز نمی کنید . اگر باز هم محدودیت دارید می توانید عصر ها به پارک بروید، پیاده روی کنید و با انسان ها در ارتباط باشید.
نتیجه گیری :
سالمندی یکی از زیباترین بخش های زندگی ما است . در ابتدا بپذیرید که همه انسان ها روزی پا به این سن می گذارند و تنها مختص شما نیست و پس از آن سعی کنید سبک زندگی خود را تغییر دهید و سالم زندگی کنید تا در آینده از سن پنجاه سالگی به بعد از زندگی لذت ببرید . فعالیت های خود را بیشتر کنید ، توجه داشته باشید که آلزایمر یکی از مشکلاتی است که انسان ها می توانند در آینده به آن مبتلا شوند که درمان و پیشگیری و جود دارد از آنجایی که پیشگیری بهتر از درمان است و تحقیقات نشان داده است که ذهن عضوی است که هرچه بیشتر از آن کار بکشید ، فعال تر می شود از این رو فعالیت هایی را انتخاب کنید که هم برای شما لذت بخش باشد و هم ذهن شمارا درگیر کند. به یاد داشته باشید که جسم و روح ما هدیه و نعمتی الهی است و وظیفه داریم تا به خوبی از آن مراقبت و نگهداری کنیم.
[1] فیروزه ئی، کیوان؛ نجفی، رامیار؛ جعفری آملی، فائقه.(9611). ورزش سالمندان. انتشارات فرهیختگان دانشگاه،ص۱۴
[2] احمدی، مژگان؛ عباسی دلویی، آسیه؛ بهبودی، الله. )9611(. »مقایسۀ تأثیر هشت هفته تمرین هوازی و مقاومتی بر فعالیت آنزیم
پاراکسوناز-9، آریل استراز و نیمرخ لیپیدی در دختران چاق«. مجلۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، ۲۱ (۴)۹۳ـــ۸۳،
[3] فیروزه ئی، کیوان؛ نجفی، رامیار؛ جعفری آملی، فائقه.(9611). ورزش سالمندان. انتشارات فرهیختگان دانشگاه،ص۳۳
[4] Middleton, R.; Moxham, L. & Parrish, D. (2017). “Inhibitors to Exercise and Health Promotion Programs for the Older Person with Diabetes”. Australian Nursing and Midwifery Journal, 24(7), 42
[5] Looper, K.J., & Kirmayer, L.J. (2001). Hypochondriacal concerns in a community population. Psychological Medicine, 31, 577– 84.
[6] Duholm, C. S., Højgaard, D. R., Skarphedinsson, G., Thomsen, P. H., & Rask, C. U. (2021). Health anxiety symptoms in pediatric obsessive–compulsive disorder: patient characteristics and effect on treatment outcome. European Child & Adolescent
Psychiatry, 1-12.
[7] Tang, K.Y. (2007). Increased use of safety-seeking behaviors in chronic back pain patients with high health anxiety. Behavior Research and Therapy, 7, 25-40
[8] Meng, F., Guo, X., Zhang, X., Peng, Z., & Lai, K. H. (2020, January). Examining the role of technology anxiety and health anxiety on elderly users’ continuance intention for mobile health services use. In Proceedings of the 53rd Hawaii International Conference on System Sciences
[9] Tyrer, P., Cooper, S., Crawford, M., Dupont, S., Green, J., Murphy, D.,… & Tyrer, H. (2011). Prevalence of health anxiety problems in medical clinics. Journal of psychosomatic research, 71(6), 392-394.
[10] Dzhambov, A. M., & Dimitrova, D. D. (2014). Elderly visitors of an urban park, health anxiety and individual awareness of nature experiences. Urban Forestry & Urban Greening, 13(4), 806-813.
[11] Isik, K., Başoğul, C., & Yildirim, H. (2020). The relationship between perceived loneliness and depression in the elderly and influencing factors. Perspectives in Psychiatric Care.